Bu sayfada;
Sorularına cevap bulacaksınız.
Güneş paneli nedir sorusuna en basit tanımlama ile cevap verecek olursak güneş panelleri güneşten gelen ışıkları elektrik enerjisine çevirir. Yapısında elektriği sadece güneş ışığı aldığında ileten bir malzeme içerir. Bu malzemeye yarı iletken denir; "yarı iletken", elektrik iletkenliğinin bir metalden daha az, ancak bir yalıtkandan daha fazla olduğu anlamına gelir.
Güneş panellerinin yapısında kullanılan Yarı iletken güneş ışığına maruz kaldığında, ışığı emer ve enerjiyi elektron adı verilen negatif yüklü parçacıklara aktarır. Elektronlar yarı iletkenden elektrik akımı olarak akar, çünkü solar panel hücresinin diğer katmanları akımı yarı iletkenden çıkaracak şekilde tasarlanmıştır. Daha sonra akım, bir invertere gitmeden önce metal kontaklardan (Busbar -güneş hücresindeki ızgaraya benzeyen metalik çizgiler) akar.
Bu yazının yazılış tarihi olan 2022 yılında solar panel üzerinde bulunan tek bir PV hücresi tipik olarak yaklaşık 5 veya 6 watt güç üretmektedir. Bu hücreler genellikle 2-4 saç kılı kalınlığında çok ince bir yapıya sahiptir. Açık havada uzun yıllar (Ortalama beklenen ömür süresi 25 yıl) dayanabilmek için, hücreler cam ve / veya plastik kombinasyonunda koruyucu malzemeler arasında sandviçlenir ve genellikle bir alüminyum çerçeve ile satışa sunulur. Bu güneş panelleri ayrı ayrı elektrik üretiminde kullanılabileceği gibi dizi halinde birbirine bağlanarak da kullanılabilir. Günümüzde panelleri çatılarda, küçük ve çok büyük araziler üzerinde görmekteyiz. Bu panellere bakarken gökyüzünde güneş parlıyorsa her bir solar panelin elektrik ürettiğini bilmelisiniz.
İnverter dediğimiz cihaz burada devreye girer ve panelde üretilen doğru akımı (DC) elektrik şebekesine akan ve sonunda evinizin elektrik sistemi olan devreye bağlanan alternatif bir akıma (AC) dönüştürür. Güneş ışığı güneş enerji paneline ulaşmaya devam ettiği ve devre bağlı olduğu sürece elektrik üretilmeye devam edilecektir.
Bir solar panelin üzerine düşen güneş ışığını elektriğe dönüştürme yeteneği kullanılan yarı iletkene bağlıdır. Laboratuvarda bu değer “fotovoltaik dönüşüm verimliliği” olarak adlandırılır. Dışarıda ısı, kir ve gölge gibi çevresel koşullar, diğer faktörlerle birlikte dönüşüm verimliliğini azaltabilir. Ancak üreticiler çalışma sıcaklıklarını azaltmak için panellere yerleştirilen genellikle beyaz renkli backsheet denilen malzeme kullanılmaktadır. Ayrıca gün içinde daha fazla ışık yakalamak enerji verimini dolayısıyla da zaman içinde bir güneş elektrik enerjisi sisteminin elektrik çıkışını artırır.
Enerji verimini daha da artırmak için araştırmacılar ve üreticiler, silikon güneş modülünün her iki tarafındaki ışığı yakalamak için çift taraflı olan iki taraflı (bifacial) güneş panelleri imal ederek, panellerin monte edildiği alanda yerden veya çatıdan yansıyan ışığı da yakalayarak elektrik üretirler. Bifacial dediğimiz her iki yüzü de elektrik üretme yeteneğine sahip soalr paneller her geçen gün piyasasını yükseltmektedir.
Panel fiyatlarını masaya yatırmadan önce üç temel değişken olduğunu belirtmemiz gerekir:
Güneş paneli fiyatları en düşük 0 ile en yüksek 0 arasında değişkenlik gösterebilir. Bu fiyat yukarda da söylediğimiz gibi panelin gücüne, tipine, markasına vb özelliklerine bağlı olarak belirlenmektedir.
Güneş hücrelerinde kullanılan ana madde yarı iletken bir malzeme olan ve tabiatta bol miktarda bulunan bir element olan silikondur. Silisyum olarak da bilinir ve aslında bir çeşit kumdur, bu yüzden ucuzdur. Ancak kumun kristal silikona dönüştürülebilmesi ve elektrik iletebilmesi için kimyasal bir işlemde rafine edilmesi gerekir. Silikon güneş hücresi yapmak için kristal silikon blokları çok ince gofretler halinde kesilir. Gofret, elektrik yüklerini ayırmak ve akımın tek yönde akmasını sağlayan bir diyot devresi oluşturmak için her iki taraftan da lehimlenir ve busbar dediğimiz iletken yolları oluşturularak hücreye dönüştürülür. Hücreler ise birbirine lehimlenerek metal kontaklara bağlanır.
Bugün piyasadaki güneş panellerinin yaklaşık % 95'i yarı iletken olarak monokristal silikondur ve çok az sayıda üretici polikristal silikon kullanmaktadır. Monokristalin silikon gofretler bir kristal yapıdan oluşur ve polikristalin silikon birçok farklı kristalden oluşur. Monokristalin paneller daha verimlidir, çünkü elektronlar elektrik üretmek için daha serbest hareket eder, ancak polikristalin hücrelerin üretimi daha ucuzdur.
Bir silikon güneş hücresi için maksimum teorik verimlilik seviyesi tartışılan bir özelliktir. Ticari kullanım için en iyi paneller % 18 ila% 22 civarında verimliliğe sahiptir, ancak araştırmacılar üretim maliyetlerini düşük tutarken verimliliği ve enerji verimini nasıl artıracaklarını araştırmaya devam etmektedirler. Laboratuvar ölçeğinde başarılı sonuçlar almaktadırlar.
Güneş pili olarak da adlandırılan fotovoltaik (PV) bir hücrede ışık parladığında, bu ışık yansıtılabilir, emilebilir veya hücrenin içinden geçebilir. PV hücresi daha önce de belirtiğimiz gibi yarı iletken malzemeden oluşur; "yarı", yani elektriği bir yalıtkandan daha iyi iletebilir, ancak metal gibi iyi bir iletken olarak değildir.
Yarı iletken ışığa maruz kaldığında, ışığın enerjisini emer ve elektron adı verilen malzemedeki negatif yüklü parçacıklara aktarır. Bu ekstra enerji, elektronların malzemeden elektrik akımı olarak akmasını sağlar. Bu akım iletken metal kontaklar yoluyla solar panelin dışına çıkarılır (güneş pilleri üzerindeki ızgara benzeri çizgiler). Daha sonra inverterler vasıtasıyla evinize ve/veya elektrik şebekesinin geri kalanına güç sağlamak için kullanılabilir.
Kavram karmaşasını ve kelime enflasyonunu bir kenara bırakıp konunun özüne odaklanırsak piyasada kabul görmüş üç panel çeşidi olduğunu görürüz: monokristal, polikristal ve ince film (esnek) panel
Bahse konu panel tipleri görünümleri, performansları, maliyetleri ve kurulum amaçları bakımında farklılık arz ederler. Panel seçimi yaparken ucuz, pahalı, en iyi solar panel gibi aceleci genellemelerden kaçınmak gerekir. Zira belirleyici olan kullanım amacınız, panelleri yerleştireceğiniz alan ve bütçenizdir. Asıl olan ihtiyaç ve beklentilerinizi bütçenize uygun olarak karşılayacak en optimum tercihi belirlemektir.
Monokristal, polikristal ve ince-film olarak üzere üç temel güneş paneli çeşidi mevcuttur. Ayrıca Laboratuvar şartlarınca çok başarılı sonuçlar alınmasına karşın bu yazının yazıldığı tarihte henüz endüstriyel üretimine başlanmamış olan perovskite hücreli solar paneller ve henüz geliştirme aşamasında olan Organik hücreli güneş panelleri bulunmaktadır. Her solar panel tipinin kendine özgü bazı olumlu ve olumsuz yönleri söz konusudur.
Panel üretiminde kullanılan malzeme çeşitleri ve yakın gelecekte yaygınlaşması muhtemel diğer teknolojiler için “Güneş Paneli Hücre Teknolojilerinin Geleceği” başlıklı blog yazımıza göz gezdirebilirsiniz.
Mono-kristal paneller %20 üzeri verimliliğe sahiptir. Diğer bir ifadeyle verimlilikleri yüksektir. Buna karşılık polikristal panellere kıyasla daha pahalıdır. Maliyet artışına karşılık aynı alandan daha fazla elektrik üretmenizi mümkün kılar.
Poli-kristal paneller, mono-kristal panellere kıyasla daha ucuzdur. Buna karşılık verimlilikleri daha düşüktür. Dolayısıyla mono hücreli panellere kıyasla aynı alandan daha az elektrik üretmeniz söz konusudur.
Esnek paneller, adı üstünde esnek yapıdadır, hafif ve dayanıklıdır. Estetik görünüm, kolay taşınma ve montaj gibi kolaylıklara sahiptir. Buna karşılık maliyetleri yüksektir. En önemlisi de polikristal ve monokristal panellere kıyasla verimliliği düşüktür.
Monokristal ve polikristal paneller arasındaki farkı anlamak her zaman kolay olmayabilir. Bazı istisnalar dışarda tutulursa monokristal güneş panelleri siyah renklidir. Polikristal paneller ise genellikle mavi renklidir ayrıca yakından bakıldığında güneş ışığında üst üste konulmuş yapraklar gibi silikon parçaları görülebilir. Mavi ve siyah rengin nasıl ortaya çıktığını merak ediyorsanız “Güneş Panelleri Neden Hep Mavi ve Siyah?” başlıklı blog yazımızı okuyabilirsiniz.
Güneş Paneli seti panel güçlerine göre genellikle 300 watt, 600 watt, 1 kW, 2 kW, 3 kW ve 5 kW... şeklinde oluşmaktadır. Paket sistemler içerisinde yer alan paneller kullanılacak elektrikli aletlere ve ihtiyaç doğrultusunda özelleştirilerek panel adetlerinde revize yapılabilmektedir. Elektrik şebekesinin hiç olmadığı dağ evleri, bağ evleri, yayla evlerinde özellikle tercih edilen off grid paketler olduğu gibi şebeke elektriği ile entegreli çalışabilen on grid solar panel setleri de bulunmaktadır. Elektriğin hiç olmadığı noktalarda en çok tercih edilen solar panel seti 1000 watt gücüne sahip 1 kW lık off grid paketlerdir. Şebeke entegreli panel setlerinde meskenlerde en çok tercih edilen güç 10 kW’tır.
SolarAVM’de yerli ve ithal panellere ulaşabilir, gelişmiş filtreleme sistemimiz sayesinde aradığınız solar paneli kolaylıkla bulabilirsiniz.
SolarAVM ekibi olarak ürün açıklamalarımızda güneş panellerinin teknik verilerine ayrıntılı biçimde yer veriyoruz. Sunulan verilerle karar vermekte zorlanırsanız kaygılanmanıza gerek yok! Uzman teknik kadromuz seçiminizi kolaylaştırmak için her zaman yanınızdadır. Tüm sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.