Güneş Enerji Santrallerinde Sistem Kaybı Ne Demektir? Sistem Kayıpları Nelerdir?

Güneş Enerji Santrallerinde Sistem Kaybı Ne Demektir? Sistem Kayıpları Nelerdir?

Güneş enerji santralini oluşturan temel bileşenlerin teknik özelliklerden ve bu bileşenlerin yerleşimlerinden kaynaklı meydana gelen kayıplar sistem kayıpları olarak adlandırılmaktadır. Daha net bir ifade ile paneller, inverterler ve kabloların teknik özellikleri, çalışma uyumları ve yerleşimlerinden meydana gelen kayıplardır.

Işınım Kayıpları

Solar modüllerin katalog değerleri ile, uygulama yaptığımız sahada elde edilen güç değerleri arasında zaman zaman fark oluşmaktadır. Bu farklar katalog değerlerindeki sapmalar olarak adlandırılır. Üretim aşamasında standart parametrelerin tutturulamaması ve performans verisindeki sapmalar sistemde kayıplara neden olur.

Standart test koşullarından farklı bir ışınım değerinde, güneş panelinin güç çıkışında görülen kayıp, düşük ışınımdan kaynaklı kayıptır.  Güneş enerji santrali tasarımını yaparken güneş paneli seçiminde kataloglarda en çok dikkat edilmesi gereken özellik güneş panelinin Wp gücü, sıcaklık katsayısı vs. gibi veriler standart test koşullarında yapılan ölçüm sonrası elde edilen verilerdir. Fakat gerçek hayatta standart test koşullarının sağlanması neredeyse pek mümkün olmadığından, standart test koşulları ile uygulama yapılan koşullar arasındaki fark da sistem kayıpları arasındadır. Santral kurulumu için güneş paneli seçerken datasheetlerde düşük ışınım performansına ait verileri de göz önünde bulundurarak daha sağlıklı tercihler yapılabilmektedir.

Sıcaklık Kayıpları

Güneş panellerinden üretilen elektriğin gücü ile güneş panelinin sıcaklığı arasında ters orantı vardır. Ortam sıcaklığı ile beraber modül (güneş paneli) sıcaklığı arttıkça, panelden ürettiğilen elektrik miktarı azalır. Güneş paneli sıcaklığının artması pv modülün çıkış gücünü düşürür.  Sıcaklıktan kaynaklanan kayıplar direk olarak hücre sıcaklığı ile bağlantılı olduğundan, ortam sıcaklığının artması ile beraber zamanla paneller üzerinde hot point oluşmasına ve panel arızası olarak karşımıza çıkmasına neden olur.   

Uyumsuzluk Kayıpları

Uyumsuzluk kayıpları olarak bahsedilen kayıplar ise panel ve inverter arasındaki uyumun sağlanamadığı durumlarda meydana gelen kayıplardır. Güneş panelleri, inverterin çalışma aralığındaki akım ve voltaj değerlerini sağlayabilmek adına paralel veya seri olarak bağlanır. Güneş panelinin gerilim akım değerleri ile inverterin çalışma aralığındaki gerilim akım değerlerinin uyumu dizilerin oluşturulma şekliyle alakalıdır, yanlış dizilimler sistemde verim kaybına neden olur.

Kablo Kayıpları

Kablo kayıpları, sistemde kullanılan AC ve DC kablolardaki omik (Omik, elektrik devrelerinin gösterdiği endüktif özelliklerden biridir. Bir elektrik devresine alternatif gerilim uygulandığında devreden geçen akım, uygulanan gerilim ile aynı fazda ise devre omik davranıyor demektir. Omik devreler direnç elemanları içerir.) kayıplardan meydana gelen kayıplardır. Birbirine seri veya paralel bağlanan güneş panelleri DC kablolar aracığıyla invertere bağlanır. Bu durumda paneller ile inverter arasındaki uzaklık, seçilen AC ve DC kablonun akım taşıma kapasitesi, iletken boyunca meydana gelen gerilim düşümü iletkenin boyunun belirlenmesinde önemli faktörlerdir.