Güneş Enerjisi Sistemleri Nelerdir? Kaça Ayrılır?

Güneş Enerjisi Sistemleri Modelleri Nelerdir?

Güneş Enerji Sistemleri Kaça Ayrılır?

Sınırsız ve yenilenebilir enerji kaynağı olan güneşten elektrik edip ihtiyaç doğrultusunda kullanmak üzere kurulan güneş enerjisi sistemleri 4 farklı model ile gerçekleşmektedir. Bunlar;

1. On Grid Sistem
2. Off Grid Sistem
3. Hibrit Sistem
4. Öz Tüketim Sistem

1. On-Grid Sistem (Şebekeye Bağlı Sistem)

On grid yani şebekeye bağlı güneş enerjisi sistemleri en çok tercih edilen modeller arasında yer almaktadır. Bu model de sistemi oluşturan ana bileşenler; güneş paneli, on grid inverter, taşıyıcı sistem, pano ve sistem sarf malzemeleridir. Bu sistemler şebekeyle entegreli olarak çalıştığı için sistemde herhangi bir depolama yapmaya gerek olmamakla birlikte talep edilmesi durumunda isteğe bağlı olarak depolama da eklenebilir. On grid sistemler de elektriğin üretildiği noktada tüketildiği ve üretilen fazla elektriğinde şebekeye verilmesi prensibiyle çalışan modellerdir. Bu sistemler çoğunlukla evlerde, ticari çatılarda ve fabrikalarda tercih edilmektedir. Üretilen enerjinin aynı noktada tüketilmesi ve fazlasının şebekeye satılması diğer bir deyişle mahsuplaşma yöntemi hem elektrik faturasının sıfırlanmasına hem de kazanç elde edilmesini sağlamaktadır.

On grid sistemlerde çatıda yer alan güneş panelleri sayesinde gündüz üretilen enerji tüketilir, gecede güneş olmadı zamanlarda şebeke desteği sayesinde elektrik ihtiyacı karşılanmış olur. Ay sonunda çift yönlü sayaç sayesinde alış ve veriş verileri dağıtım şirketi tarafından kontrol edilir, aylık mahsuplaşma esasına göre ya şebekeden çekilen elektrik kadar elektrik faturası gelir ya da tüketilenden fazla şebekeye veriş oldu ise bu da kazanç olarak gelir sağlanmış olur.

On grid sistemin avantajları;

• Şebekeye bağlı sistem olduğundan elektrik fiyatlarına gelen zamlardan etkilenmemiş olur çünkü elektriği çıplak alış fiyatından geri şebekeye elektrik satılabilmektedir
• Üretilen enerji yerinde tüketildiği için enerji kayıpları en az düzeydedir
• Akü veya lityum batarya gibi ek bir depolama konulmadığı zaman ekstra gerekecek bu maliyete katlanılmamış olunur
• Yükün tamamının karşılanması gibi bir zorunluluk olmadığından sistem istenilen güçte tasarlanabilir ve ilerisi için talep edilmesi durumunda ek yapılarak artırılabilir
• Üretilen enerji şebekeye bağlı olduğu için solar sistemin yetmediği noktalarda şebeke desteği sayesinde tüm yük karşılanabilmektedir

2. Off-Grid Sistem (Şebekeden Bağımsız Akülü Sistem)

Off grid sistemler şebeke elektriğine bağlı olmayan ve bu sebepten dolayı enerjinin aküler veya lityum bataryalar sayesinde depolanması gereken sistemlerdir. Bu modelde ise sistemi oluşturan ana bileşenler; güneş paneli, off grid inverter veya şarj regülatörleri, akü veya lityum bataryalar, taşıyıcı sistem ve sarf malzemeleridir. Şebeke elektriğinin bulunmadığı dağ evleri, bağ evleri, yayla evleri, karavan ve yatlarda en çok tercih edilen sistemlerdir. Elektrik hattı olmadığı için sistemdeki en önemli bileşen depolamayı sağlayacak akülerdir. Bu sistemlerdeki en önemli husus ise sistem tasarımının doğru bir şekilde yapılmasıdır. Günlük tüketimin ne kadar olduğu yani off grid sistemin kullanılacağı noktada çalıştırılacak elektrikli aletler ve bu aletlerin ne kadar süre ile çalıştırılacağı bilinmelidir. Bu bilgiler doğrultusunda ihtiyaç olan güç hesaplanır ve doğru sistem tasarımı oluşur. Yine sistemde güneş olmadığı zamanlarda kullanılacak elektrikli aletlerin hesabı doğru yapılarak optimum bir depolama oluşturulmuş olur bu sayede kesintisiz enerjiye ulaşılır.

Off grid sistemin avantajları;

• Elektrik hatlarından uzak olan yerlerde hat çekim maliyetinden kurtulmuş olunur ve tamamen bağımsız kendi kendine yetebilen bir sistemdir
• Kurulum süresi kısa ve montajı oldukça basittir
• Jeneratörün kullandığı gibi bir yakıt maliyeti yoktur
• Sistem kullanılan elektrikli aletlere göre artırılabilmektedir

3. Hibrit Sistem

Hibrit sistemler; on gird ve off grid sistemlerinin birleşimi şeklinde de nitelendirilebilmektedir. Birden çok enerji kaynağı kullanılarak oluşturulan bu sistemler hem şebeke ile entegreli olarak çalışmakta olup hem de depolama yapılmasına olanak tanıyan akü veya lityum bataryalardan oluşmaktadır. Bu sistemlere depolama maliyeti eklendiği için on grid sistemlere göre maliyeti daha fazladır fakat depolamanın avantajı olarak elektrik kesintilerinden etkilenmemektedir. Sistem bileşenlerinde on grid sistemden farklı olarak inverter seçiminde hibrit inverter tercih edilmelidir. Hibrit inverterler şebekeyle entegreli olarak çalışır, üretilen enerji ile aküleri veya lityum bataryaları doldurur ve güneşin olmadığı zamanlarda ya da elektrik kesintilerinde depolanan enerjiyi yüklerde harcamak üzere çalıştırır.

Hibrit sistemin avantajları

• Sistem şebeke entegreli çalıştığı için hem elektrik faturasından tasarruf edilebilir hem de kazanç sağlanmış olur
• Depolama sistemi yer aldığı için elektrik kesintilerinden etkilenmez
• Şebekeye bağımlılık azalmış olur
• Yedek güç kapasitesine sahip olduğundan kesintisiz enerji imkanı sunar

4. Öz Tüketim Sistem

Öz tüketim modelinde üretilen enerjinin tamamı iletim veya dağıtım sistemine verilmeden tamamen gerekli olan ihtiyacı karşılamak için kullanılan, üretimi ve tüketimi aynı noktada olan güneş enerjisine dayalı sistemlerdir. Bu sistemler on-grid sistemlerde olduğu gibi şebekeye enerji verişi gerçekleşmeyecektir. Mahsuplaşmanın olduğu yani şebekeye enerji satışlarında dağıtım şirketleri ile karşılıklı anlaşma sağlanması için gerekli olan evrak yükü bu sistemlerde olmayacaktır. Sisteme ters yönde enerji verişini engelleyecek bir smart meter takılması gerekecektir. Geri kalan sistem bileşenleri tamamen on-grid sistemle aynıdır. Burada öz tüketim modelinin avantajı enerjinin üretilen noktada tüketilmesine olanak sağlaması ve yasal prosedürlerin olmamasıdır.

Meskenlerde bu sistemin kurulumu maksimum 1-2 gün iken mahsuplaşmada kuruluma ilave yasal süreçlerin tamamlanması yaklaşık 4 ayı bulmaktadır. Sistem avantajları yine on-grid sisteme benzer olup burada satış olmadığından ek kazanç elde edilmemiş olur fakat şebekeye bağımlılığın azalması, elektrik zamlarından etkilenmeme ve enerji iletim kayıplarının minimum düzeyde olması avantajları kazanılmış olur. Elektrik faturasında tasarruf sağlamak için büyük güç çeken elektrikli aletlerin yani çamaşır makinası, bulaşık makinası, elektrik süpürgesi ve ütü benzeri aletlerin gündüz güneş varken kullanılması diğer zaruri ihtiyaçların da gece tüketilmesi sistemden elde edilen verimi sürdürülebilir kılacaktır.